NHỮNG NHÀ GIEO TRỒNG VĨ ĐẠI
NHỮNG NHÀ GIEO TRỒNG VĨ ĐẠI
Đó là gió, chim trời và thú hoang. Chúng mang hạt và mầm cây phát tán khắp nơi. Không có chúng thì trái đất sẽ vô cùng cằn cỗi và sự sống sẽ bị thu hẹp. Nhưng trừ gió ra, con người cứ nhè các ân nhân của mình mà tận diệt.
Cái vườn nhà tôi ngày xưa là rừng, nhưng khi chúng tôi đến chỉ còn trơ cát trắng, không ai dùng để làm gì, nên người ta bán chỉ hai ngàn đồng một mét vuông mà không có người mua. Gia đình tôi đã mua vài héc ta với cái giá chưa bằng giá vài mét vuông đất ở Sài Gòn hay Hà Nội. Chúng tôi bắt đầu trồng cỏ để giữ ẩm cho cây cỏ tự mọc. Chính gió đã mang hạt mầm của vô số cây cỏ đến, sau mấy năm đất đã đầy cỏ dại và vô số cây rừng.
Tôi đã nhờ bạn bè ở Quảng Nam gửi vào cả chục bao phân bò, mang rải khắp nơi. Nhiều người bảo tôi khùng, vì phân bò ở đâu mà chẳng có. Hồi đó nhà báo Võ Như Lanh đến thăm, thấy tôi rải phân bò Quảng Nam anh cười phá lên, gật đầu lia lịa. Không cần giải thích anh cũng biết phân bò sẽ mang những mầm cây dại, trong đó có nhiều thứ ăn được và làm thuốc, từ quê tôi đến mọc tại đây, làm phong phú thêm cái vườn này.
Nhà tôi mang về đây mấy chục cây ổi găng lấy từ Hà Nội, sau 6 tháng đã cho nhiều trái rất ngon. Nhưng đó là những cây ổi chiết cành, tuổi thọ không bền lâu được. Tôi đã lấy những hạt ổi chín ươm để có những cây ổi mọc lên từ hạt, nhưng không cách gì làm cho hạt ổi nẩy mầm, có lẽ là tôi chưa biết cách. Nhưng vẫn có nhiều cây ổi găng tự mọc, không phải mọc từ gốc, nơi những trái ổi chín rụng xuống, mà mọc ở rât xa. Đó là do chim đã ăn ổi và thải hạt theo phân. Vì vậy, có thể nói rằng một số loài cây trong tự nhiên hạt rơi xuống đất không tự mọc mà chỉ có chim ăn rồi thải hạt ra theo phân mới có thể nẩy mầm. Và chim mới có thể mang hạt giống đi rất xa, còn xa hơn là gió.
Trong các loài thú, có loài ăn cỏ ăn cây lá và loài ăn thịt. Loài ăn thịt sẽ không để cho loài ăn cỏ phát triển thái quá làm hại thảm thực vật trên hành tinh. Và với số lượng cân bằng, loài ăn cỏ sẽ góp phần phát tán hạt và mầm thực vật, những thứ chim không ăn được. Nhờ chúng mà cây cối được nhân giống ở những khoảng cách rất xa so với gốc.
Thế nhưng tại những khu rừng có nhiều thú ăn thịt cư ngụ thì thú ăn cỏ không dám bén mảng tới, nên chúng không thể mang hạt mầm mà chim không ăn đến gieo ở những khu rừng này. Làm nhiệm vụ đó có hai loài, là tê giác và chó sói. Tê giác chỉ ăn cây lá và quả chín rụng, nhưng là loài dũng mãnh không sợ con nào thằng nào, nên chính tê giác đã thay cho các loài thú ăn cỏ khác làm nhiệm vụ gieo trồng. Nhưng tê giác không có khả năng đến những vùng núi quá cao, nhiệm vụ tiếp theo được giao cho chó sói. Tuy là giống ăn thịt, nhưng chó sói lại rất thích ăn phân của tê giác để cân bằng thể trạng và chúng sẽ mang phân tê giác chứa những hạt mầm lên những nơi mà tê giác không lên tới. Thiên nhiên thật là kỳ diệu. Trong những nhà gieo trồng vĩ đại của thiên nhiên, tê giác là nhà gieo trồng vĩ đại nhất.
Tê giác giờ không còn trong thiên nhiên nước ta nữa. Thú hoang và chim chóc cũng đang bị tàn sát bằng săn bắt và bằng phá rừng thu hẹp môi trường sống. Danh sách các loài đưa vào sách đỏ ngày cứ dài ra. Sự vô ơn và tham làm của loài người đang bị trả giá, ngày tận thế do chính loài người gây ra chắc không còn xa nữa.
“Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ/Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm” (Thế Lữ). Đúng là đáng khinh, và thật là xấu hổ khi ta sinh ra là một con người. Liệu chúng ta có kịp thức tỉnh trước ngày tận thế không ?
HOÀNG HẢI VÂN
(Ảnh tê giác. Nguồn : Shutterstock, lây lại từ báo Thanh Niên)
facebook Hoàng Hải Vân
Đó là gió, chim trời và thú hoang. Chúng mang hạt và mầm cây phát tán khắp nơi. Không có chúng thì trái đất sẽ vô cùng cằn cỗi và sự sống sẽ bị thu hẹp. Nhưng trừ gió ra, con người cứ nhè các ân nhân của mình mà tận diệt.
Cái vườn nhà tôi ngày xưa là rừng, nhưng khi chúng tôi đến chỉ còn trơ cát trắng, không ai dùng để làm gì, nên người ta bán chỉ hai ngàn đồng một mét vuông mà không có người mua. Gia đình tôi đã mua vài héc ta với cái giá chưa bằng giá vài mét vuông đất ở Sài Gòn hay Hà Nội. Chúng tôi bắt đầu trồng cỏ để giữ ẩm cho cây cỏ tự mọc. Chính gió đã mang hạt mầm của vô số cây cỏ đến, sau mấy năm đất đã đầy cỏ dại và vô số cây rừng.
Tôi đã nhờ bạn bè ở Quảng Nam gửi vào cả chục bao phân bò, mang rải khắp nơi. Nhiều người bảo tôi khùng, vì phân bò ở đâu mà chẳng có. Hồi đó nhà báo Võ Như Lanh đến thăm, thấy tôi rải phân bò Quảng Nam anh cười phá lên, gật đầu lia lịa. Không cần giải thích anh cũng biết phân bò sẽ mang những mầm cây dại, trong đó có nhiều thứ ăn được và làm thuốc, từ quê tôi đến mọc tại đây, làm phong phú thêm cái vườn này.
Nhà tôi mang về đây mấy chục cây ổi găng lấy từ Hà Nội, sau 6 tháng đã cho nhiều trái rất ngon. Nhưng đó là những cây ổi chiết cành, tuổi thọ không bền lâu được. Tôi đã lấy những hạt ổi chín ươm để có những cây ổi mọc lên từ hạt, nhưng không cách gì làm cho hạt ổi nẩy mầm, có lẽ là tôi chưa biết cách. Nhưng vẫn có nhiều cây ổi găng tự mọc, không phải mọc từ gốc, nơi những trái ổi chín rụng xuống, mà mọc ở rât xa. Đó là do chim đã ăn ổi và thải hạt theo phân. Vì vậy, có thể nói rằng một số loài cây trong tự nhiên hạt rơi xuống đất không tự mọc mà chỉ có chim ăn rồi thải hạt ra theo phân mới có thể nẩy mầm. Và chim mới có thể mang hạt giống đi rất xa, còn xa hơn là gió.
Trong các loài thú, có loài ăn cỏ ăn cây lá và loài ăn thịt. Loài ăn thịt sẽ không để cho loài ăn cỏ phát triển thái quá làm hại thảm thực vật trên hành tinh. Và với số lượng cân bằng, loài ăn cỏ sẽ góp phần phát tán hạt và mầm thực vật, những thứ chim không ăn được. Nhờ chúng mà cây cối được nhân giống ở những khoảng cách rất xa so với gốc.
Thế nhưng tại những khu rừng có nhiều thú ăn thịt cư ngụ thì thú ăn cỏ không dám bén mảng tới, nên chúng không thể mang hạt mầm mà chim không ăn đến gieo ở những khu rừng này. Làm nhiệm vụ đó có hai loài, là tê giác và chó sói. Tê giác chỉ ăn cây lá và quả chín rụng, nhưng là loài dũng mãnh không sợ con nào thằng nào, nên chính tê giác đã thay cho các loài thú ăn cỏ khác làm nhiệm vụ gieo trồng. Nhưng tê giác không có khả năng đến những vùng núi quá cao, nhiệm vụ tiếp theo được giao cho chó sói. Tuy là giống ăn thịt, nhưng chó sói lại rất thích ăn phân của tê giác để cân bằng thể trạng và chúng sẽ mang phân tê giác chứa những hạt mầm lên những nơi mà tê giác không lên tới. Thiên nhiên thật là kỳ diệu. Trong những nhà gieo trồng vĩ đại của thiên nhiên, tê giác là nhà gieo trồng vĩ đại nhất.
Tê giác giờ không còn trong thiên nhiên nước ta nữa. Thú hoang và chim chóc cũng đang bị tàn sát bằng săn bắt và bằng phá rừng thu hẹp môi trường sống. Danh sách các loài đưa vào sách đỏ ngày cứ dài ra. Sự vô ơn và tham làm của loài người đang bị trả giá, ngày tận thế do chính loài người gây ra chắc không còn xa nữa.
“Khinh lũ người kia ngạo mạn ngẩn ngơ/Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm” (Thế Lữ). Đúng là đáng khinh, và thật là xấu hổ khi ta sinh ra là một con người. Liệu chúng ta có kịp thức tỉnh trước ngày tận thế không ?
HOÀNG HẢI VÂN
(Ảnh tê giác. Nguồn : Shutterstock, lây lại từ báo Thanh Niên)
facebook Hoàng Hải Vân
Nhận xét
Đăng nhận xét