TÌM HIỄU VỀ NGÀY 29/2 CỦA NĂM NHUẬN
TÌM HIỄU VỀ NGÀY 29/2 CỦA NĂM NHUẬN
(Bài cũ xào nấu lại)
Nhân việc đài ANTV và ngày 30/2 đã đi vào lịch sử, chúng tôi xin gởi đến các bạn vài khái niệm và cách tính toán một năm nhuận (năm có ngày 29/2 hay có 366 ngày) chẳng hạn như năm nay, 2020.
Trái với điều mà chúng ta biết từ trước, trái đất xoay quanh mặt trời không phải trong 365 ngày, mà là 365 ngày cộng thêm 6 tiếng (tạm thời chấp nhận như thế). Và 6 tiếng thì bằng ¼ ngày. Vậy cứ 4 năm thì chúng ta dư ra một ngày nên người ta nhét thêm vào một ngày và gọi đó là năm nhuận, và nhân loại đã lựa ngày 29/2.
Để tiện lợi và dễ tính, con người chấp nhận nếu hai số sau cùng của năm chia chẵn cho 4 thì đó là năm nhuận. Thí dụ năm 1992, 2008, và dĩ nhiên năm nay, 2020.
Nhưng sự đời nó không đơn giản như thế. Chu kỳ trái đất không dư ra đúng 6 tiếng mà chỉ dư ra 5g48’. Điều đó có nghĩa là nếu ta nhét vào 1 ngày mỗi 4 năm thì ta đã bù nhiều hơn thời gian thực mỗi năm khoảng 12 phút. Và nếu cứ tiếp tục bù như hiện nay thì sẽ đến một lúc sai số trở nên khó chấp nhận.
Để bỏ 12 phút mỗi năm, con người tính được là phải bỏ 3 ngày mỗi 400 năm. Và để dễ tính người ta chọn phương pháp sau: Cứ mỗi lần sang thế kỷ, nghĩa là đến các năm có hai số 0 tận cùng, thì người ta sẽ lấy hai số đầu của năm đó chia cho 4, nếu chẵn thì nhuận.
- Thí dụ năm 2000 là nhuận (20 chia chẵn cho 4), đến năm 2100 (sang thế kỳ mới) 21 không chia chẵn cho 4: không nhuận, tương tự 2200, 2300 cũng không nhuận. Năm 2400 nhuận lại. Từ 2000 đến 2399 là 400 năm, ta đã loại được 3 ngày.
Tóm lại, nói một cách khác cho đến ngày hôm nay năm nhuận là năm thỏa một trong hai điều kiện sau:
- nếu năm đó chia chẵn cho 4 và không chia chẵn cho 100 (thí dụ 2016, 1984,…)
- nếu năm đó chia chẵn cho 400 (1200, 1600, 2000, 2400)
Theo đó năm 1900 và năm 2100 sẽ không nhuận. Có điều trong chúng ta chẳng ai sinh năm 1900 mà còn sống và đến năm 2100 mọi người đọc cái status này cũng lên thiên đàng cả (hy vọng thế) nên chẳng kiểm chứng được.
Tuy nhiên, nỗi cơ cực đến đây cũng chưa hết, vì thực sự chu kỳ chính xác của trái đất còn lẻ vài giây (365 ngày 5g48’46”) nên việc bỏ 3 ngày mỗi 4 thế kỷ cũng còn lòi ra vài phút. Và tích tụ các sai số này cho dù cực nhỏ thì sẽ đến lúc lại không chấp nhận được.
Và để cực kỳ chính xác, con người đã tính được rằng phải bỏ thêm một năm nhuận mỗi…4000 năm (tin giùm cái vì 4000 năm trước rơi vào thời Hùng Vương và 4000 năm sau chỉ có Trời mới biết)
Dân số thế giới hiện nay là 7,8 tỷ, người ta ước tính có khoảng 5 triệu người "bất hạnh" sinh nhằm ngày 29/2, nghĩa là phải 4 năm mới được ăn sinh nhật một lần.
Nếu nói về khía cạnh toán học, thì để "được" sinh vào ngày 29/2, xác suất là 1/(4*365+1), nghĩa là khoảng 7 phần 10 ngàn), nghĩa là cực nhỏ. Vậy mà theo Guinness, bà Karin Henriksen, một phụ nữ Na Uy có 3 người con đều sinh vào ngày 29/2, vào các năm 1960,.1964 và 1968. Xác suất để có được "thành tích" này khó gấp triệu lần trúng lô tô kiểu 6 trên 49 số.
Anh em nào ở Na Uy có gặp bà Karin hỏi giùm tôi "bí quyết" của bà giùm cái nhá. Hỏi làm gì kệ xác tôi !
Phạm Minh Hoàng.
facebook Phạm Minh Hoàng
(Bài cũ xào nấu lại)
Nhân việc đài ANTV và ngày 30/2 đã đi vào lịch sử, chúng tôi xin gởi đến các bạn vài khái niệm và cách tính toán một năm nhuận (năm có ngày 29/2 hay có 366 ngày) chẳng hạn như năm nay, 2020.
Trái với điều mà chúng ta biết từ trước, trái đất xoay quanh mặt trời không phải trong 365 ngày, mà là 365 ngày cộng thêm 6 tiếng (tạm thời chấp nhận như thế). Và 6 tiếng thì bằng ¼ ngày. Vậy cứ 4 năm thì chúng ta dư ra một ngày nên người ta nhét thêm vào một ngày và gọi đó là năm nhuận, và nhân loại đã lựa ngày 29/2.
Để tiện lợi và dễ tính, con người chấp nhận nếu hai số sau cùng của năm chia chẵn cho 4 thì đó là năm nhuận. Thí dụ năm 1992, 2008, và dĩ nhiên năm nay, 2020.
Nhưng sự đời nó không đơn giản như thế. Chu kỳ trái đất không dư ra đúng 6 tiếng mà chỉ dư ra 5g48’. Điều đó có nghĩa là nếu ta nhét vào 1 ngày mỗi 4 năm thì ta đã bù nhiều hơn thời gian thực mỗi năm khoảng 12 phút. Và nếu cứ tiếp tục bù như hiện nay thì sẽ đến một lúc sai số trở nên khó chấp nhận.
Để bỏ 12 phút mỗi năm, con người tính được là phải bỏ 3 ngày mỗi 400 năm. Và để dễ tính người ta chọn phương pháp sau: Cứ mỗi lần sang thế kỷ, nghĩa là đến các năm có hai số 0 tận cùng, thì người ta sẽ lấy hai số đầu của năm đó chia cho 4, nếu chẵn thì nhuận.
- Thí dụ năm 2000 là nhuận (20 chia chẵn cho 4), đến năm 2100 (sang thế kỳ mới) 21 không chia chẵn cho 4: không nhuận, tương tự 2200, 2300 cũng không nhuận. Năm 2400 nhuận lại. Từ 2000 đến 2399 là 400 năm, ta đã loại được 3 ngày.
Tóm lại, nói một cách khác cho đến ngày hôm nay năm nhuận là năm thỏa một trong hai điều kiện sau:
- nếu năm đó chia chẵn cho 4 và không chia chẵn cho 100 (thí dụ 2016, 1984,…)
- nếu năm đó chia chẵn cho 400 (1200, 1600, 2000, 2400)
Theo đó năm 1900 và năm 2100 sẽ không nhuận. Có điều trong chúng ta chẳng ai sinh năm 1900 mà còn sống và đến năm 2100 mọi người đọc cái status này cũng lên thiên đàng cả (hy vọng thế) nên chẳng kiểm chứng được.
Tuy nhiên, nỗi cơ cực đến đây cũng chưa hết, vì thực sự chu kỳ chính xác của trái đất còn lẻ vài giây (365 ngày 5g48’46”) nên việc bỏ 3 ngày mỗi 4 thế kỷ cũng còn lòi ra vài phút. Và tích tụ các sai số này cho dù cực nhỏ thì sẽ đến lúc lại không chấp nhận được.
Và để cực kỳ chính xác, con người đã tính được rằng phải bỏ thêm một năm nhuận mỗi…4000 năm (tin giùm cái vì 4000 năm trước rơi vào thời Hùng Vương và 4000 năm sau chỉ có Trời mới biết)
Dân số thế giới hiện nay là 7,8 tỷ, người ta ước tính có khoảng 5 triệu người "bất hạnh" sinh nhằm ngày 29/2, nghĩa là phải 4 năm mới được ăn sinh nhật một lần.
Nếu nói về khía cạnh toán học, thì để "được" sinh vào ngày 29/2, xác suất là 1/(4*365+1), nghĩa là khoảng 7 phần 10 ngàn), nghĩa là cực nhỏ. Vậy mà theo Guinness, bà Karin Henriksen, một phụ nữ Na Uy có 3 người con đều sinh vào ngày 29/2, vào các năm 1960,.1964 và 1968. Xác suất để có được "thành tích" này khó gấp triệu lần trúng lô tô kiểu 6 trên 49 số.
Anh em nào ở Na Uy có gặp bà Karin hỏi giùm tôi "bí quyết" của bà giùm cái nhá. Hỏi làm gì kệ xác tôi !
Phạm Minh Hoàng.
facebook Phạm Minh Hoàng
Nhận xét
Đăng nhận xét